همشهری آنلاین-لیلا شریف: حالا اغلب کودکان و نوجوانان موبایل و زندگی مجازی دارند؛ موبایل‌هایی که والدین تحت جبر محیطی یا خواسته شخصی برای فرزندانشان تهیه می‌کنند اما خیلی زود نظارت و کنترلشان را بر میزان و شکل استفاده فرزندانشان از موبایل از دست می‌دهند. این وسیله هوشمند حالا مثل یک تیغ دو لبه عمل می‌کند؛ از یک سو جزو ابزار یادگیری کودکان است و از سوی دیگر تمرکزشان را کاهش داده و یادگیری‌شان را مختل کرده است. شیوع کرونا و مجازی شدن مدارس، دسترسی کودکان و نوجوانان را به موبایل بیشتر کرد و تبعات منفی استفاده از آن را گسترش داده است.کشورهای دیگر برای کاهش این تبعات تصمیمات جدیدی گرفتند اما در ایران هنوز استفاده از موبایل توسط دانش‌آموزان به‌ویژه در محیط مدرسه در هاله‌ای از ابهام است. فعلا در هر مدرسه‌ای این تکلیف برعهده شورای مدرسه است و مدیران، معاونان و معلمان مدارس در این زمینه، به سلیقه خود عمل می‌کنند.
وقتی موبایل یک وسیله لوکس بود
تا پیش از شیوع کرونا، حرف و سخن‌ها در مورد استفاده از موبایل در مدارس پیرامون مصوبه سال ۱۳۷۹شورای‌عالی آموزش و پرورش شکل گرفته بود. آیین‌نامه اجرایی مدارس در سال ۷۹و در ۱۱۰ماده تصویب شده بود،
هر چند در آن زمان به‌دلیل فراگیر نشدن تلفن‌های همراه، هنوز صحبتی از این وسیله ارتباطی به میان نیامده بود اما یک بند از این آیین‌نامه در دهه‌های بعد به نقطه‌ای برای تعیین وضعیت موبایل در مدارس تبدیل شد. ماده ۶۸آیین‌نامه اجرایی مدارس به موضوع ممنوعیت برخورداری از وسایل تجملی و آرایشی، پرهیز از آوردن اشیای گرانبها و وسایل غیرمرتبط با امور تحصیلی به مدرسه تأکیدکرده بود، به این ترتیب آموزش و پرورش، تلفن همراه را مصداق اشیای گرانبها دانست و به مدارس اعلام کرد که نباید دانش‌آموزان تلفن‌های همراه به مدرسه و کلاس درس بیاورند.
مصوبه مبهم در باره تلفن همراه دانش‌آموزان
در سال ۱۴۰۰و پس از شیوع کرونا که مدارس مجبور بودند از تلفن‌های همراه و شبکه شاد کمک بگیرند، این آیین‌نامه با تغییراتی همراه شد اما بر ابهام استفاده از موبایل افزود. در بخش فناوری و ماده ۱۲۰آیین‌نامه اجرایی مدارس سال ۱۴۰۰آمده است:«استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، ابزارهای تکنولوژی اطلاعات و فضای مجازی براساس قوانین و مقررات جاری کشور و بخشنامه‌های وزارت آموزش و پرورش مجاز است.» این ماده با یک تبصره کامل می‌شود و براساس آن «استفاده آموزشی از وسایل و تجهیزات الکترونیک در کلاس درس برای تکمیل و تقویت فرایند آموزش و یادگیری با تأیید شورای مدرسه، بلامانع است.» در واقع این مصوبه موجب شد تا هر مدرسه به شکل جزیره‌ای و براساس تشخیص شورای مدرسه، دست به تصمیم‌گیری بزند و قاعده مشخصی در این رابطه تعیین نشود؛ موضوعی که با توجه به عبور از دوران کرونا و اثرات منفی استفاده از گوشی‌های هوشمند نیاز به بازنگری دارد.
کلاس ترک اعتیاد موبایل
اعتیاد کودکان و نوجوانان به موبایل آنقدر زیاد شده و تمرکز آنها را برای درس خواندن به هم زده که برخی از مدارس، « کلاس‌های ترک اعتیاد موبایل» برگزار می‌کنند؛کلاس‌هایی که دانش‌آموزان به‌ویژه در پایه یازدهم و دوازدهم که نزدیک به کنکور هستند، داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند. زهرا عزیزی، مشاور یکی از مدارس غیردولتی تهران در این‌باره گفت: « استفاده طولانی‌مدت از موبایل و زندگی مجازی به واسطه آن باعث شده که بسیاری از دانش‌آموزان روزی حداقل ۴ و حداکثر ۷ساعت از وقت‌شان را در آن سپری کنند. این دانش‌آموزان وقت امتحانات یا کنکور دچار وحشت می‌شوند و می‌گویند که نمی‌توانند حتی یک ربع پشت سر هم برای درس خواندن تمرکز کنند، از سویی نمی‌توانند موبایلشان را کنار بگذارند. در این استیصال هستند که به ما مراجعه می‌کنند و چون تعدادشان زیاد است، مجبور می‌شویم کلاس‌های ترک اعتیاد موبایل بگذاریم که البته این اتفاق در همه مدرسه‌ها نیست و صرفا یک اقدام ابتکاری در برخی مدارس است.»
خط قرمز مدارس سایر کشورها در برابر موبایل
مشکل دانش‌آموزان موبایل به‌دست در کشورهای اروپایی هم دردسرآفرین شده است تا جایی که مسئولان آموزشی این کشورها تصمیم گرفتند ممنوعیت‌های جدی برای گوشی‌های هوشمند در مدارس اعمال کنند.
نظر شما